Lykka slo ned

Lykka slo ned

Sommaren 1969 opna eit Kunstnarsenter i den vesle byen der eg voks opp. Eg var 17 år og hugsar godt lesarbreva i lokalavisa. Folk var sjokkerte over den fyrste utstillinga i det nye galleriet. Nakne damer og nakne menn. Nokre holmar og skjer, men mest «sjokkerande pornografi» som «Mor til 8» uttrykte seg.

Sjølv var eg lykkeleg. Eg hadde likt å teikne sidan folkeskulen, og Tanja, som eg hadde leika med sidan eg var bitteliten, hadde den same interessen. Men Kunstnarsenteret og teikningane var berre den indirekte årsaka til det vidunderlege som skjedde den sommaren.

Alt hende så fort, og brått vart Tanja og eg kasta inn i ein leik som vart meir pirrande enn dei villaste draumane mine. Det starta med Tanja si mamma, Talina, ei flott, staseleg kvinne som visstnok jobba som modell for dei tilreisande kunstnarane på Senteret.

Foreldra mine hadde lite til overs for Talina. «Var Talina inne?» kunne dei spørje når eg kom heim etter å ha «hjelpt Tanja med leksene». «Nei!» sa eg. Då letta den tunge uroa i blikka deira, men vart straks erstatta av ei ny: Kanskje ho var på Senteret og stod modell? Var det liksom betre?

Ordet «modell» var uhyre pirrande. Stod ho verkeleg naken? Var det ikkje slik at ho hadde badedrakt på seg og så teikna kunstnarane resten etter fantasien? Slik eg trudde at fotografane i Coctail jobba. Ingen kunne vel stå naken framfor eit staffeli eller framfor eit fotografiapparat?

Ein dag eg minst venta det, fekk eg svar på alle desse livsviktige spørsmåla. Eg hadde sykla ein liten, bortgøymt grusveg utover langs fjorden, og nede ved stranda, ute på ein flat stein, stod Talina splitter naken. Ho stod med hendene folda bak på korsryggen, hovudet vridd bakover, magen og musa fram og brysta opp til værs.

Dønningane kasta vassdropar opp langs leggane hennar. Inne på land, gøymt bak eit digert lerret, stod kunstnaren. Han måla nakne damer ved fjord og på fjell. Han var ein slags norsk Anders Zorn. Han vart aldri innkjøpt til Nasjonalgalleriet, men folk elska bileta hans. Særleg akvarellane av bunadskledte ungjenter som umotivert løfter kleda og avslører ein krøllete dusk eller ei skinande rumpe.

I grevens tid kom eg meg i skjul bak ein diger stein. «Pause!» ropa kunstnaren. Og Talina, framleis fullstendig netto, sprada over rullesteinane og fram til staffeliet. Der stod ho med ryggen mot meg og studerte biletet før ho bøygde seg og plukka opp ein sommarkjole som ho smaug over hovudet.

I korte glimt, som rutene i ein smalfilm som ein held opp mot lyset, såg eg kjolen dekke ansiktet, så dei uverkeleg flotte brysta, så magen, så musa, så låra og knea. Så kom ansiktet fram igjen, smilande blidt. Og nokre minutt seinare: Ein kjole som vart trekt oppover. Fyrst synte ho meg dei faste låra sine. Deretter heile musa («Herregud!»). Så navlen («Fy faen! Den navlen! Det er mor til Tanja som har den navlen!»). Så brysta.

Eg heldt på å skrike høgt. Ei splitter naken dame ti meter unna. Ein gong hadde eg rett nok sett ei turistdame naken ovantil. Men ho var over 50 meter unna og kikkerten som eg hadde fått til konfirmasjonen, var sikkert billeg. Dette var noko anna.

Det var bak steinen eg fekk den fantastiske idéen. Kunne mora, så kunne sikkert dottera. Og same kvelden la eg planen fram for Tanja. Eg fortalde at eg hadde sett utstillinga på Senteret og hadde veldig lyst å teikne etter modell. Fyrst såg ho berre uforståande på meg, men litt etter litt skjøna ho. «Vil du at eg skal posere?» spurde ho.

Alt kunne sikkert gått upåakta hen, dersom eg ikkje, i eit vanvittig overmot, føreslo at ho skulle posere på ein flat stein ute i Lisjevika. «Der er det ingen som finn oss,» la eg til. Eg hadde knapt nok fått fram teikneblokka, og den nakne jenta hadde knapt nok inntatt posituren sin på steinen, då dei dukka opp. Det vart eit helsikes styr.

«Kvifor skulle Tanja stå på akkurat den steinen? I akkurat den stillinga?» skreik mora. «Har du kikka på meg?» hylte ho. Eg svelgde og nikka medan Tanja plundra med knappane. «Har du kikka?» Eg måtte tilstå det.

Det var den sommaren at all lykke som tenkast kan, ramla i fanget på meg. Eller kanskje eg skulle uttrykke meg slik at all lykke i verda slo ned over rumpa mi. Talina forlanga at eg skulle kome heim til henne same kveld. Ho ville snakke alvorleg med meg. «Du kan gå opp til sommarfjøsen!» sa ho. Ei stund seinare kom ho og let att døra bak seg. Ho sette seg på ein av mjølkekrakkane. Eg skulle kle av meg. «Alt,» la ho til.

Der stod eg. Ung, spinkel og flau. Så måtte eg ned over knea hennar, og ho risa meg med flat hand. Først kjente eg nesten ingenting. Så vart det vondare og vondare til tårene spratt i auga mine, og eg kjente at den vesle tissen min vart dampande stiv.

Så merka eg at ho drog i meg der nede samstundes som ho slo. Ho rykte og sleit i meg så eg gløymde smertene. Plutseleg kjente eg rykningar nedantil og eg spruta ut i handa hennar. Ho hadde eit bjørkeris ståande innerst i den mørkaste kroken og ho festa hendene mine i ein taustump. Gong etter gong let ho riset daske over ryggen og rumpa mi.

Eg kjente meg fullstendig svimeslått, men likevel klar nok til å registrere at pikken likte alt ho gjorde mot meg. Eg stod bunden opp mot ein av bjelkane i sommarfjøsen og kjente lyst og smerte juble i den kåte kroppen min. «No er det visst nok! « sa ho og eg seig saman som ein tom sekk.

Men det slutta ikkje der. Kunne mor rise meg, så kunne eg rise dottera. Allereie same kvelden fortalde eg Tanja alt. Auga hennar vart større og større og munnen vidopen, samstundes som heile ansiktet tydeleg viste meg at ho likte det ho høyrde. Ho vart kåt av det. Så mykje hadde denne sommaren lært meg.

«Kanskje eg skulle gjere noko eg ikkje har lov til?» mumla ho. «Du kan rive sund denne teikninga av robåtane!» sa eg. «Den har eg jobba med i to dagar!» Medan ho heldt blikket mitt reiv ho den flotte teikninga i ørsmå bitar. «Og så?» spurde ho. «Du kan gå til sommarfjøsen og kle av deg. Alt! Eg kjem om ei lita stund!»

Eg fann henne naken midt på golvet. Dei små, faste brysta var smånuppete i den kveldskalde fjøsen. Musa hennar var dekt av ørsmå, svarte hår og auga hennar lyste av lidenskap. Fyrst då eg la henne over fanget mitt og spreidde låra ein smule, såg eg at ho var glinsande våt ned til knea. Eg trekte fingrane opp og ned i sprekka hennar, og ho trygla: «Slå meg!»

Ho gav meg ei rund, bedande rumpe, og eg gav rumpa alt ho bad om. Så mange klask at ho ynka seg og grein, men ho bad meg om meir. Og eg slo rumpa og knadde dei små puppane til ho rulla seg ned frå fanget mitt og hiksta. Ho var open heilt inn, og eg støytte fingrane inn og ut av henne der ho skreva på golvet framfor meg. «Så godt!» skreik ho medan kroppen rista.

Den sommaren reiv ho sund mange teikningar. Ikkje særleg gode teikningar, kanskje. Eg må tilstå at dei fleste laga eg med tanke på at Tanja skulle øydeleggje dei. Bjørkeriset tok vi flittig i bruk, men eg hadde ikkje rekna med at eg ein kveld skulle møte ei rasande Talina på veg frå fjøsen. «Det er nesten ingenting igjen av riset. Kva skal det bety?» Ho venta ikkje på forklaring, berre tok ein faldekniv frå forklelomma: «Her! Skjer eit nytt ris og ver klar i fjøsen om ei lita stund.» «Naken!» la ho til.

Neste kveld var det Tanja som fekk smake det nye, friske riset. Heldigvis var mamma Talina på plass med faldekniven når riset vart spinkelt og pjuskete. Sommaren 1969. Flott at staten fekk kunsten ut til folket, har eg ofte tenkt sidan.